Hoe ze cementvrije materialen hebben gemaakt
Cement is een grote bron van de wereldwijde CO2-uitstoot: het is verantwoordelijk voor bijna 8% van de jaarlijkse uitstoot. Met dat schrijnende cijfer in het achterhoofd vroegen de onderzoekers zich af of je bouwwerken zonder cement kunt maken, met materialen die overal beschikbaar zijn. Hun antwoord combineert een oude techniek — stampgrond — met moderne toevoegingen zoals gerecycled karton en koolstofvezelbuizen.
Door aarde en water te mengen met óf gerecyclede kartonnen buizen óf koolstofvezelbuizen, ontstonden twee duurzame alternatieven voor conventioneel cement. De materialen zijn bedoeld voor kleine constructies, zoals lage woningen en gebouwen in aardbevingsgevoelige gebieden, waar zowel stevigheid als een lagere milieubelasting belangrijk zijn.
Sterke en goedkope alternatieven voor beton
Het eerste materiaal gebruikt compacteerde aarde met gerecyclede kartonnen buizen. Die mix levert een stevig en stabiel bouwmateriaal dat makkelijker en goedkoper te maken is dan traditioneel beton. Volgens de onderzoekers heeft dit materiaal een 80% lagere CO2-voetafdruk dan gewoon beton, waardoor het een aantrekkelijk alternatief is voor kleine bouwwerken en lage woningen.
Het tweede materiaal gebruikt koolstofvezelbuizen, bekend om hun lichtgewicht en hoge sterkte (ze worden veel gebruikt in de luchtvaart en in hightechauto’s). Dit materiaal bereikt bijna dezelfde sterkte als hoogwaardig beton met cement, maar is lichter en belast het milieu minder. Hoewel de koolstofvezelvariant duurder is dan de kartonversie, is die vooral nuttig in aardbevingsgevoelige gebieden, waar sterke maar lichte constructies nodig zijn.
Voordelen en uitdagingen van bouwen met aarde
De hernieuwde interesse in aardematerialen komt op een moment dat bewustzijn over klimaatverandering toeneemt en de wens groeit om vervuilende processen te verminderen. Stampgrond biedt bovendien thermisch comfort: het helpt binnen een stabiele temperatuur te houden zonder veel extra energieverbruik. Aarde als grondstof is vrijwel overal aanwezig en vereist geen vervuilende industriële processen zoals cementproductie.
Toch zitten er haken en ogen aan. Zuivere aarde kan mechanisch kwetsbaar zijn en heeft de neiging te barsten bij zware belastingen. De nieuwe materialen verbeteren die eigenschappen structureel door buisomhulling te gebruiken om die problemen op te vangen, maar er is meer onderzoek nodig om hun prestaties op lange termijn goed te begrijpen.
Richting duurzamer bouwen
De eerste resultaten van het RMIT-onderzoek zijn veelbelovend en suggereren dat bouwmethoden fundamenteel kunnen veranderen door het gebruik van natuurlijke, minder vervuilende materialen. Gezien de problemen rond cementproductie en de noodzaak om afval te verminderen (zoals het gebruik van gerecycled karton), bieden deze materialen een mogelijke uitweg.
Deze ontwikkelingen laten zien wat er mogelijk is binnen een circulaire economie en bij duurzamere bouwpraktijken. Met meer studie en ontwikkeling zouden we aan de vooravond kunnen staan van een nieuwe bouwrevolutie die niet alleen de ecologische voetafdruk van de bouw verkleint, maar ook veerkrachtige en kosteneffectieve oplossingen biedt voor toekomstige generaties.
